Libor Nedir?

LIBOR

Libor (London Interbank Offered Rate), Londra bankalararası para piyasasında likiditesi yüksek bankaların birbirlerine Amerikan doları, euro, İngiliz sterlini, Japon yeni ve İsviçre frangı gibi temel para birimleri üzerinden borç verme işlemlerinde uyguladıkları faiz oranıdır. Libor, piyasalar tarafından **gösterge faizi** olarak kullanılır ve birçok finansal ürünün fiyatlandırılmasında etkilidir.

✅  FED Nedir? ➤

Libor, Londra saati ile 11.00'de sabitlenir ve her gün Thomson Reuters tarafından yayınlanır. Libor'un belirlenmesinde, British Bankers Association (BBA) tarafından seçilen 16 bankanın verdiği teklifler kullanılır. Bu bankaların her biri, kendilerine borç vermek isteyen diğer bankalara uygulayacakları faiz oranlarını bildirirler. En yüksek ve en düşük %25'lik kısım atılır ve geri kalan %50'lik kısım ortalaması alınarak Libor hesaplanır.

Libor'un farklı vadeleri vardır. Örneğin, bir günlük Libor (overnight Libor), bir haftalık Libor, bir aylık Libor, üç aylık Libor gibi. Bu vadelerin her biri için ayrı bir faiz oranı belirlenir. Ayrıca farklı para birimleri için de ayrı Libor oranları hesaplanır. Böylece her gün 150 farklı Libor oranı yayınlanmış olur.

Libor'un önemi, küresel finansal piyasalarda çok geniş bir kullanım alanına sahip olmasından kaynaklanır. Libor, özellikle türev piyasalarda işlem gören swap, forward rate agreement (FRA), opsiyon gibi ürünlerin fiyatlandırılmasında temel alınır. Ayrıca kredi kartları, konut kredileri, öğrenci kredileri gibi tüketici kredilerinin faiz oranları da Libor'a bağlı olarak değişebilir .

Libor'un güvenilirliği ve şeffaflığı, 2012 yılında ortaya çıkan skandal ile sarsılmıştır. Bazı bankaların Libor'u manipüle etmeye çalıştıkları ve kendi çıkarları doğrultusunda yanlış teklifler verdikleri iddia edilmiştir. Bu iddialar sonucunda bazı bankalar cezaya çarptırılmış ve BBA'nın Libor'u belirleme yetkisi elinden alınmıştır. Şu anda Libor'u belirleme yetkisi ICE Benchmark Administration (IBA) adlı kuruluşa verilmiştir.

Libor'un geleceği ise belirsizdir. Bazı otoriteler Libor'un yerine daha güvenilir ve şeffaf alternatifler geliştirmeye çalışmaktadır. Örneğin ABD'de SOFR (Secured Overnight Financing Rate), İngiltere'de SONIA (Sterling Overnight Index Average) gibi yeni gösterge faizleri oluşturulmuştur. Ancak Libor'un tamamen kaldırılması kolay değildir, çünkü piyasada halen Libor'a bağlı olarak işlem gören trilyonlarca dolarlık finansal ürün bulunmaktadır. Bu nedenle Libor'un yerine geçecek yeni bir sistem için geçiş sürecinin uzun ve zorlu olması beklenmektedir.

Libor nasıl hesaplanır?

Libor, Londra Bankalararası Faiz Oranı anlamına gelir ve bankaların birbirlerine kısa vadeli borç verme işlemlerinde uyguladıkları faiz oranını gösterir . Libor hesaplanırken beş ana para birimi (Dolar, Euro, Pound, Yen ve Frank) ve yedi farklı vade (gecelik, haftalık ve aylık gibi) kullanılır . Her gün ICE (Intercontinental Exchange) Benchmark Administration (IBA) adlı kuruluş, büyük bankalardan alınan kotasyonların ortalamasını alarak Libor'u belirler . Libor, küresel finans piyasalarında önemli bir referans noktasıdır ve kredi, tahvil ve türev ürünler gibi çeşitli finansal varlıkların fiyatlandırılmasında kullanılır.