Cari Açık
Cari açık, bir ülkenin ürettiğinden fazla harcaması anlamına gelir. Cari açık, bir ülkenin dış işlemlerinin hesaplanmasında ve ödemeler bilançosu dengesinde önemli bir rol oynar. Cari açık, üç kalemden oluşur: mal ticareti, hizmetler hesabı ve transferler hesabı.
✅ MakroEkonomi Nedir? ➤Mal ticareti, bir ülkenin yurtdışından ithal ettiği mallar ile yurtdışına ihraç ettiği mallar arasındaki farktır. Eğer bir ülke ithal ettiği mallara ödediği miktarı ihraç ettiği mallardan elde ettiği miktarla karşılayamıyorsa mal ticaretinde açık vardır.
Hizmetler hesabı, bir ülkenin yurtdışından aldığı veya verdiği hizmetler karşılığında elde ettiği veya ödediği döviz miktarıdır. Hizmetler hesabına turizm, sigortacılık, taşımacılık, eğitim gibi hizmetler girer. Eğer bir ülke yurtdışından aldığı hizmetlere ödediği döviz miktarı yurtdışına verdiği hizmetlerden elde ettiği döviz miktarından fazlaysa hizmetler hesabında açık vardır.
Transferler hesabı, bir ülkenin yurtdışına veya yurtdışından yaptığı tek taraflı ödemelerdir. Transferler hesabına yurtdışında çalışan işçilerin gönderdiği dövizler, yabancı yardımlar, bağışlar gibi ödemeler girer. Eğer bir ülke yurtdışına yaptığı transferleri yurtdışından aldığı transferlerle karşılayamıyorsa transferler hesabında açık vardır.
Bu üç kalemin toplamı cari dengeyi verir. Cari denge ise cari açığın veya fazlanın ölçüsüdür. Eğer cari denge negatif ise cari açık vardır. Cari açık ise ülkenin dış borcunu arttırır ve ekonomik kriz riskini yükseltir. Bu nedenle cari açığı azaltmak için ithalatı kısıtlayıcı ve ihracatı teşvik edici politikalar izlenmelidir.
Cari Açığın Nedenleri
Cari açık, bir ülkenin ithalatının ihracatından fazla olması durumudur. Cari açığın nedenleri arasında yüksek tüketim, düşük tasarruf, yetersiz üretim, döviz kuru politikaları ve küresel ekonomik koşullar sayılabilir. Cari açığın sonuçları ise borçlanma ihtiyacı, döviz rezervlerinin azalması, enflasyon ve faiz oranlarının yükselmesi ve ekonomik büyümenin yavaşlamasıdır.
Enflasyon Etkisi
Cari açık, bir ülkenin yurtdışından kazandığından daha fazla harcama yapması durumudur. Cari açığın enflasyon etkisi ise, cari açığın finansmanı için dış borçlanma veya yabancı sermaye girişi gerektiğinden, bu durumun döviz kuru üzerinde baskı yaratması ve kur artışının da enflasyonu tetiklemesidir. Türkiye'de cari açığın enflasyon etkisi, ekonomik büyüme, enerji ithalatı, döviz kuru politikası, bütçe açığı gibi faktörlerle de ilişkilidir.
Ödemeler Dengesini Oluşturan Hesaplar
Cari açık, bir ülkenin diğer ülkelerle yaptığı tüm işlemlerin dökümünü gösteren ödemeler dengesini oluşturan hesaplardan biridir. Ödemeler dengesi, cari hesaplar, sermaye hesabı, net hata noksan ve resmi rezervler hesabı olmak üzere dört ana hesaptan oluşur. Cari hesaplar ise dış ticaret dengesi, net gelir/gider, doğrudan transferler ve varlık gelirleri adı altında dört alt hesaptan meydana gelir. Cari açık, cari hesapların toplamının negatif olması durumunda ortaya çıkar. Bu durumda ülke, ithalatını finanse etmek için sermaye hesabı veya resmi rezervler hesabından kaynak sağlamak zorunda kalır. Cari açığın nedenleri arasında döviz kuru, kontrolsüz büyüme, enflasyon, enerji bağımlılığı ve üretimdeki katma değer düşüklüğü sayılabilir.
Cari Açık Nasıl Kapatılır?
Cari açık, bir ülkenin ithal ettiği malların ve hizmetlerin değerinin, ihraç ettiği malların ve hizmetlerin değerinden fazla olması durumudur. Cari açık, ülkenin dış borçlanmasına ve döviz kuru dalgalanmalarına neden olabilir. Cari açık nasıl kapatılır sorusunun cevabı, ihracatı artırmak ve ithalatı azaltmak olarak özetlenebilir. İhracatı artırmak için üretim kapasitesini, kalitesini ve rekabet gücünü yükseltmek gerekir. İthalatı azaltmak için ise yerli üretimi desteklemek, ithal ürünlere vergi ve kota uygulamak ve tüketim alışkanlıklarını değiştirmek gerekir.
Yorumlar