Net İç Varlıklar Nedir?

Net İç Varlıklar

Merhaba, bu yazıda net iç varlıklar nedir, nasıl hesaplanır ve ne anlama gelir konularını açıklamaya çalışacağım. Net iç varlıklar (NİV), Merkez Bankası'nın para tabanı ile net dış varlıkları arasındaki fark olarak tanımlanabilir. Para tabanı, Merkez Bankası'nın piyasaya verdiği TL miktarını gösterir. Net dış varlıklar ise, Merkez Bankası'nın yabancı para cinsinden sahip olduğu varlıklar ile borçları arasındaki farktır.

✅ Dış Ticaret Dengesi Nedir? ➤

Net iç varlıkların hesaplanması için şu formül kullanılır:

NİV = Para Tabanı - Net Dış Varlıklar

Para tabanı, Merkez Bankası emisyonu artı bankacılık sektörünün Merkez Bankası nezdindeki TL mevduatları olarak tanımlanır. Emisyon, Merkez Bankası'nın bastığı banknot ve madeni paraların toplam miktarını ifade eder. Bankacılık sektörünün TL mevduatları ise, bankaların kendi aralarında ve müşterileriyle yaptıkları işlemler sonucunda oluşan TL bakiyeleridir.

Net dış varlıklar ise, Merkez Bankası'nın net uluslararası rezervlerinin, orta vadeli döviz kredilerinin (net) ve diğer net dış varlıkların toplamı olarak tanımlanır. Net uluslararası rezervler, Merkez Bankası'nın altın dahil yabancı para cinsinden sahip olduğu varlıklardan yabancı para cinsinden borçlarının çıkartılmasıyla bulunur. Orta vadeli döviz kredileri (net), Merkez Bankası'nın aldığı veya verdiği orta vadeli döviz kredilerinin net durumunu gösterir. Diğer net dış varlıklar ise, Merkez Bankası'nın diğer kuruluşlara olan alacak veya borç durumunu ifade eder.

Net iç varlıklar ne anlama gelir?

Net iç varlıklar, Merkez Bankası'nın piyasaya verdiği TL miktarının ne kadarının yabancı para cinsinden karşılığı olduğunu gösteren bir göstergedir. Eğer net iç varlık pozitif ise, bu demektir ki Merkez Bankası piyasaya verdiği TL miktarından daha fazla yabancı para cinsinden karşılığa sahiptir. Bu durumda Merkez Bankası'nın TL'yi savunma gücü yüksektir. Eğer net iç varlık negatif ise, bu demektir ki Merkez Bankası piyasaya verdiği TL miktarından daha az yabancı para cinsinden karşılığa sahiptir. Bu durumda Merkez Bankası'nın TL'yi savunma gücü düşüktür.

Net iç varlık değeri zamanla değişebilir. Bunun nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

• Döviz kuru değişimleri: Eğer TL değer kaybederse, bu demektir ki aynı miktardaki yabancı para daha fazla TL'ye eşit olur. Bu durumda net dış varlık artar ve net iç varlık azalır.

• Döviz alım satım işlemleri: Eğer Merkez Bankası piyasadan döviz alır veya satar ise, bu da net dış varlık değerini etkiler. Örneğin eğer Merkez Bankası piyasadan döviz almak için TL satar ise, bu hem para tabanını hem de net dış varlığı azaltır.

Net iç varlıkların önemi nedir?

Net iç varlıklar, Merkez Bankası'nın para politikasının etkinliğini ölçmek için kullanılabilir. Eğer net iç varlıklar artarsa, bu Merkez Bankası'nın piyasadan TL çektiği anlamına gelir. Bu da faiz oranlarının yükselmesine ve enflasyonun düşmesine katkı sağlayabilir. Eğer net iç varlıklar azalırsa, bu Merkez Bankası'nın piyasaya TL verdiği anlamına gelir. Bu da faiz oranlarının düşmesine ve enflasyonun yükselmesine yol açabilir.

Net iç varlıkları etkileyen faktörler nelerdir?

Net iç varlıkları etkileyen faktörler şunlardır:

• Merkez Bankası'nın açık piyasa işlemleri: Merkez Bankası piyasadan tahvil alarak veya satarak para tabanını arttırabilir veya azaltabilir.

• Reeskont kredileri: Merkez Bankası ihracatçılara veya ithalatçılara TL veya döviz cinsinden kredi verebilir. Bu da para tabanını veya net dış varlıkları değiştirebilir.

• Zorunlu karşılık oranları: Merkez Bankası bankaların mevduatlarına karşılık tutmaları gereken rezerv miktarını belirleyebilir. Bu da bankaların Merkez Bankası'ndaki TL mevduatlarını etkileyebilir.

• Döviz kuru hareketleri: Döviz kurundaki değişimler, Merkez Bankası'nın net uluslararası rezervlerinin değerini etkileyebilir.

Net iç varlıklar hakkındaki yazımız umarım sizin için faydalı olmuştur. Teşekkürler.