İhracat Kredi Sigortası ECA Nedir?

İhracat Kredi Sigortası

İhracat kredi sigortası ECA ürününün hitap ettiği alan şirketlerin vadeli satışlarından kaynaklanan ticari alacaklardır. Ürün bugün bu hizmeti sunan sigorta şirketleri ve ihracat kredi kuruluşları tarafından “yurt dışı ticari alacak sigortası” olarak da adlandırılmaktadır.

✅ Rating Nedir? Kredi Derecelendirme Notları ➤

İhracat Kredi Sigortasının Tanımı ve Kapsanan Riskler

İhracat kredi kuruluşları (Export Credit Agencies, ECA) ihracat yapan firmalara kredi, sigorta ve
garanti desteği sağlayarak uluslararası ticareti destekleyen organizasyonlardır. Öncelikle yerleşik olduğu ülkedeki ihracatçıların desteklenmesini misyon edinen ihracat kredi kuruluşları çeşitli ürünlerle yabancı yatırımın özendirilmesini de sağlamaktadır.

Uluslararası ticarette şirketler alacaklarını tahsil etme konusunda ticari ve politik olmak üzere iki
temel riskle karşılaşmaktadır. Ticari risk; özel şirket statüsündeki firmanın kredi değerliliği ve finansal durumundaki bozulmadan dolayı borcunu ödeyememesi veya iflas etmesi riski olarak tanımlanmaktadır. 

Ticari riskler;

• Alıcının iflas etmesi
• Alıcı hakkında konkordato kararı alınması
• Alıcı hakkında tasfiye kararı alınması

gibi sebeplerle mal bedelinin ödenmemesi sonucunu doğuran risklerdir.

Politik risk ise, müşterinin bulunduğu ülkedeki politik koşullara bağlı olarak ortaya çıkan sebeplere ödemenin gerçekleşmemesidir. Borcun ödenmemesi sonucunu doğuran politik riskler aşağıdaki
şekillerde ortaya çıkmaktadır:

• Savaş hali
• İç savaş
• İsyan
• Ayaklanma
• Alıcının ülkesinin ithal yasağı
• Alıcının ithal izninin iptali
• Alıcı bir devlet ya da devlet garantisine haiz bir kuruluş ise ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi
• Transfer güçlüğü (Türk Eximbank)

Daha önce de ifade edildiği gibi, bahse konu ticari ve politik riskler resmi destekli İhracat kredi
kuruluşları (ECA) tarafından sigortalanmaktadır. Dünya genelinde ihracat kredi kuruluşlarının ihracatı destekleme veya finanse etme amacı aynı olsa da bunun gerçekleştirilme şekli ülkeden ülkeye
farklılık göstermektedir. Yine bu kuruluşlar arasında statüleri, sermaye yapıları, organizasyon şekilleri ve uyguladıkları programlar açısından farklılıklar bulunmaktadır ve zaman içinde değişen koşullar çerçevesinde söz konusu kuruluşların mevcut yapıları da değişebilmektedir.

İhracat kredi ve sigorta kuruluşları riskleri üstlenirken daha sağlıklı kararlar verebilmek adına ülkelerin ve sektörlerin özelliklerini içeren geniş bir veri tabanı oluşturarak, ülkeleri politik, ekonomik ve sosyal durumuna göre çeşitli risk gruplarına ayırmaktadır.

İhracat Kredi Sigortasının İhracatı Destekleme Yolları

Uluslararası ticarette sık görülen vadeli satışlar satıcıya bazı maliyetler yüklemektedir. Şüpheli alacakların şirkete yüklediği maliyet başta olmak üzere, ticari alacakların izlenmesi ve düzenli takibi,
tahsilat sürecindeki maliyetler, yeni müşteriler hakkında bilgi sağlama ve kredi değerliliğinin hesaplanmasının yüklediği maliyetler şirketin yüklendiği maliyetlerdendir. Bu maliyetlerin ortadan kaldırılması veya azaltılması yönünde alacak sigortasının önemli işlevleri vardır.

Şirketleri alacak sigortası yaptırmaya yönlendiren sebepler incelendiğinde hangi güdülerin şirketleri en fazla teşvik ettiği ortaya konmaktadır. Leeds Üniversitesi Business School Credit Management
Research Center tarafından 2000 yılında sigorta yaptırmaya karar vermede en etkili sebeplerin neler olduğunun araştırıldığı çalışmada katılımcıların “önemli” şeklinde değerlendirdiği seçenekler sırasıyla,

• Sigorta yaptırmanın verdiği gönül rahatlığı (%77)
• Nakit akışlarını koruması (%71)
• Müşterinin daha iyi tanınmasını sağlaması (%64)
• Ödenmemiş alacaklar konusundaki önceki tecrübeler (%49)
• İş hacmini büyütmesi (%48)
• Yeni pazarlara giriş (%45)
• İlave finansman olanakları (%29)

yanıtını vermiştir. Alacak sigortası doğrudan ve dolaylı olarak şirketin mali yapısına katkı sağlamaktadır.

Sigortanın sağladığı katkılar ve sunduğu olanaklar aşağıda özetlenmiştir:

• Alacaklara tahsilat garantisi
• Nakit akış desteği:
• Satış gelirlerini artırma ve satış portföyünü genişletme,
• Ticari istihbarat kaynağı olma,
• Pazar bilgisi sağlama,
• Ticarette pazarlık gücü,
• Finansman olanaklarını genişletme: Varlıkların sağlıklı yapıya kavuşması ile ihracatçının finansman kaynaklarına erişiminde kolaylık sağlamaktadır.
• Ödemesi gecikmiş alacağın tahsilatı,
• Vergiden indirilme ve muhasebeleştirme: Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS kapsamında alacak sigortası için ödenen primler vergiden indirilebilir bir gider olarak değerlendirilmektedir. (https://icisa.org/)
• Şirketlerin kredi derecelendirmesine katkı sağlama: (https://icisa.org/)

Kaynak: Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi -  Mehmet YEŞİLYAPRAK