Devalüasyon Nedir?

Devalüasyon

Devalüasyon, bir ülkenin resmi para biriminin diğer ülke para birimleri karşısında değerinin azaltılmasıdır. Devalüasyon devlet tarafından, ülke ekonomisine yapılan dışarıdan bir müdahaledir. Hiçbir ülke, kendi para biriminin diğer para birimleri karşısında değer kaybetmesini istemez . Fakat bazı durumlar devalüasyon yapılmasını, ekonomik toparlanma açısından zorunlu hale getirebilir.

Devalüasyonun en önemli uygulanma sebebi, ekonominin dış ticaret dengesinin açık veriyor oluşudur. Ülke para biriminin diğer dövizler karşısında değerinin azalmasıyla, satın alma gücü zayıflar ve ithal malların fiyatı alım yapacak ülke için artmış olur, ülkenin dış ülkelere ihraç edeceği ürünlerin fiyatı ise düşmüş olur. Böylece ihracat gelirlerinde artış, ithalat giderlerinde ise azalış kaydedilerek bütçe dengeye getirilmeye çalışılır.

✅ IMF Nedir? Kuruluş Amaçları Nelerdir? ➤

Devalüasyon genellikle dış ticaret açığını azaltmak, ihracatı artırmak ve ithalatı kısıtlamak için yapılır. Devalüasyonun avantajları olduğu gibi dezavantajları da vardır.

Devalüasyonun Avantajları

• Devalüasyon sonucunda ihracatçılar daha fazla gelir elde ederler. Çünkü yabancı alıcılar aynı miktarda mal için daha az döviz öderler. Bu da ihracatın rekabet gücünü artırır ve dış talebi canlandırır.

• Devalüasyon aynı zamanda ithalatçıları yerli üretimi tercih etmeye teşvik eder. Çünkü ithal malların fiyatları artar ve yerli malların fiyatları göreceli olarak ucuzlar. Bu da iç talebi destekler ve yerli sanayiyi korur.

• Devalüasyon sayesinde ülke döviz rezervlerini artırabilir. Çünkü ihracattan gelen döviz girişi ithalattan giden döviz çıkışından fazla olur. Bu da ülkenin dış borç ödeme kapasitesini güçlendirir.

Devalüasyonun Dezavantajları

• Devalüasyon enflasyona neden olabilir. Çünkü ithal malların fiyatları yükselir ve bu da genel fiyat seviyesini artırır. Ayrıca ihracatçılar maliyetlerini karşılamak için yerli fiyatlarını da yukarı çekebilirler.

• Devalüasyon reel geliri azaltabilir. Çünkü enflasyon nedeniyle alım gücü düşer ve tüketiciler daha az mal ve hizmet satın alabilirler. Bu da yaşam standartlarını düşürür.

• Devalüasyon uluslararası güveni zedeleyebilir. Çünkü devalüasyon bir ülkenin ekonomik zayıflığının bir göstergesi olarak algılanabilir. Bu da yabancı yatırımcıların ülkeden kaçmasına ve spekülasyonlara yol açabilir.

Devalüasyonun sonuçları nelerdir?

Devalüasyonun sonuçları şu şekilde özetlenebilir:

• İhracat artar, ithalat azalır. Dış ticaret açığı kapanır ya da kabul edilebilir seviyeye gelir. İhracatın artması ile milli gelire katkı sağlanmış olur.

• Enflasyon yükselebilir. Devalüasyon sonucunda ithal malların fiyatları artacağı için iç talep de yükselebilir. Bu da mal ve hizmetlerde arz-talep dengesizliğine ve fiyatların yukarı çekilmesine neden olabilir.

• Reel gelir düşebilir. Devalüasyonla beraber satın alma gücünün azalması ve enflasyonun yükselmesi nedeniyle reel gelirde düşme yaşanabilir. Bu da tüketicilerin refahını olumsuz etkileyebilir.

• Borç ödeme gücü zayıflayabilir. Devalüasyona uğrayan ülkelerde döviz cinsinden borcu olan kişi veya kurumlar borçlarını ödemekte zorlanabilirler. Çünkü borç miktarı yerel para cinsinden artmış olur. Bu da borç krizine yol açabilir.

Sonuç olarak devalüasyonun hem avantajlı hem de dezavantajlı yönleri vardır. Devalüasyondan fayda sağlamak için bazı koşulların sağlanması gerekir:

• Diğer ülkelerin karşı devalüasyon yapmamaları
• Devalüasyon yapılacak ülkede enflasyonist bir ekonomi olmaması
• İhracatı yüksek olan sektörlerde talep esnekliğinin yüksek olması

Bu koşullar sağlandığında devalüasyondan beklenen fayda elde edilebilir.

Devalüasyon Özeti

Devalüasyon, bir ülkenin resmi para biriminin diğer ülke para birimleri karşısında değerinin azaltılmasıdır. Devalüasyon genellikle sabit veya çıpalı kur rejimi uygulayan ülkelerde devlet tarafından yapılır . Devalüasyonun nedeni, ülkenin dış ticaret açığını kapatmak veya azaltmak olabilir . Devalüasyonun sonucu ise, ithalatın pahalılaşması, ihracatın cazip hale gelmesi ve enflasyonun yükselmesidir .

Devalüasyon nasıl yapılır? 

Devalüasyon genellikle merkez bankası tarafından resmi olarak ilan edilir ve döviz kuru belirlenir. Devalüasyonun nedenleri arasında ticaret açığını azaltmak, ihracatı artırmak, ithalatı azaltmak ve borç ödemeyi kolaylaştırmak sayılabilir.

Devalüasyon yapmak için devlet, ulusal para biriminin diğer rezerv para birimine (genellikle ABD doları veya euro) karşı değerini belirli bir oranda düşürür. Bu durumda ulusal para biriminin diğer para birimleri karşısındaki değeri de çapraz kurlara göre hesaplanır. Örneğin, 1 Türk Lirası 0.5214 ABD dolarına çıpalandığında, euro / Türk Lirası paritesi ABD doları / euro paritesi üzerinden hesaplanır.

Devalüasyon olursa ne olur? 

Devalüasyon, bir ülkenin para biriminin diğer ülke dövizleri karşısında değer kaybetmesi anlamına gelir. Devalüasyon, ödemeler dengesi açığı veren ülkeler tarafından uygulanabilir. Devalüasyonun amacı, ithalatı azaltmak ve ihracatı artırmak, böylece dış ticaret açığını kapatmaktır.

Devalüasyon, hem olumlu hem de olumsuz etkiler yaratabilir. 

Olumlu etkileri şunlardır:

• İhracat daha rekabetçi hale gelir, çünkü yerli mal ve hizmetler yabancı para birimleri cinsinden daha ucuz olur.
• İthalat daha pahalı hale gelir, çünkü yabancı mal ve hizmetler yerli para birimi cinsinden daha fazla maliyetlidir.
• Dış ticaret açığı azalır, çünkü ihracat artar ve ithalat azalır.
• Döviz rezervleri artar, çünkü ihracattan elde edilen döviz girişi ithalattan yapılan döviz çıkışını aşar.

Olumsuz etkileri şunlardır:

• Enflasyon yükselir, çünkü ithal girdi ve ürünlerin fiyatları artar ve bu da maliyetleri ve genel fiyat seviyesini yükseltir.
• Reel gelir düşer, çünkü enflasyon nedeniyle alım gücü azalır ve tüketiciler daha az mal ve hizmet satın alabilirler.
• Faiz oranları artar, çünkü enflasyon beklentileri yükselir ve merkez bankası para politikasını sıkılaştırır.
• Yatırım azalır, çünkü faiz oranları yükseldiği için borçlanma maliyeti artar ve yatırım projeleri daha az karlı hale gelir.

Devalüasyonun etkileri, ülkenin ekonomik yapısı, dış ticaret yapısı, enflasyon oranı, kur rejimi ve diğer makroekonomik politikalarına bağlı olarak değişebilir. Devalüasyonun başarılı olması için, ülkenin üretim kapasitesinin yüksek olması, talep esnekliğinin yüksek olması, enflasyonun düşük olması ve diğer politikaların uyumlu olması gerekir.