Hammurabi Kanunları Nedir?

Hammurabi Kanunları

Hammurabi Kanunları, Babil kralı Hammurabi tarafından MÖ 1760 yılı civarında yazdırılmış olan ve tarihin en eski ve en iyi korunmuş yazılı kanunlarından biridir. Hammurabi, kendisine bu kanunları yazdıranın güneş tanrısı Şamaş olduğunu söylemiştir. Dolayısıyla yasalar da tanrı sözü sayılıyordu. Hammurabi Kanunları, Mezopotamya uygarlığının hukuk sistemini ve toplumsal yaşamını yansıtan önemli bir belgedir.

Hammurabi Kanunları, 282 maddeden oluşmaktadır. Bu maddeler, çeşitli konuları kapsamaktadır. Örneğin; hırsızlık, tecavüz, cinayet, yaralama, evlilik, boşanma, miras, borç, kölelik, tarım, ticaret gibi. Hammurabi Kanunları'nın temel ilkesi ise "kısasa kısas"tır. Yani suçluya işlediği suçla aynı veya benzer bir ceza verilmesidir. Bu cezalar genellikle çok ağır ve acımasızdır. Örneğin; bir hırsızın elinin kesilmesi, bir evlatlık çocuğu geri isteyenin ölümü, bir babasını dövenin ellerinin kesilmesi gibi.

Hammurabi Kanunları'nın bir diğer özelliği ise sınıfsal ayrıma dayanmasıdır. Yani kanunlar uygulanırken kişilerin statüsüne göre farklılık göstermektedir. Örneğin; bir soylu ile bir köle arasında çıkan bir anlaşmazlıkta soylu lehine karar verilmekte veya soyluya daha az ceza verilmektedir. Ayrıca kadınlar ile erkekler arasında da eşitsizlik bulunmaktadır. Örneğin; bir erkek birden fazla kadın alabilirken, bir kadın başka bir erkekle evlenirse ölümle cezalandırılmaktadır.

Hammurabi Kanunları'nın önemi ise tarihte yazılı kanunların ilk örneklerinden biri olmasıdır. Ayrıca Mezopotamya uygarlığının kültürünü ve değerlerini yansıtmasıdır. Hammurabi Kanunları'nın etkisi daha sonraki uygarlıklara da yansımıştır. Örneğin; Eski Yunan'da Drakon Kanunları, Roma'da On İki Levha Kanunu ve İslam'da Şeriat Kanunu gibi.

Kanunlar

Kanunlar, yazılı olarak kil tabletlerinde kaydedilmiş ve günümüze kadar ulaşmıştır. Kanunların 282 maddesi bulunmaktadır ve çeşitli konuları kapsamaktadır. Bazı önemli maddeler şunlardır:

• Maddeler 1-50 arasında, özellikle evlilik, miras, tazminat ve tüccarların faaliyetleriyle ilgili hükümler yer almaktadır.

• Maddeler 51-100 arasında, toplumsal statü ve sınıf ayrımcılığına ilişkin hükümler yer almaktadır.

• Maddeler 101-200 arasında, mülkiyet hakları, kiralama, işçi hakları ve vergilendirmeyle ilgili hükümler yer almaktadır.

• Maddeler 201-282 arasında ise, suçlar ve cezalarla ilgili hükümler yer almaktadır. Bu maddelerde, hırsızlık, yalan tanıklık, cinayet, zina ve aile içi şiddet gibi suçlar için öngörülen cezalar belirtilmektedir.

Hammurabi Kanunları, Antik Yakın Doğu hukuk sistemi için önemli bir referans noktasıdır ve birçok modern hukuk sistemine ilham kaynağı olmuştur.