Hiperenflasyon Nedir?

Hiperenflasyon

Hiperenflasyon, bir ülkedeki tüm mal ve hizmetlere ait fiyatların belirli bir dönem süresince kontrolsüz bir şekilde yükseldiği durumları tanımlamak için kullanılan bir ekonomi kavramıdır. Farklı bir deyişle, hiperenflasyon oldukça hızlı ve çok daha kontrolsüz bir enflasyondur. Bir ülkenin parasına duyulan güvenin tamamen yok olmasına sebep olur. Böylece insanları fiziksel varlıklar, altın ve yabancı paralar gibi daha iyi saklama değeri olan varlık arayışlarına teşvik eder.

✅ Deflasyon Nedir? ➤

Genel olarak, bir ülkede enflasyon oranın ayda yüzde 100 veya daha fazla yükselişe geçtiği durumlar hiperenflasyon olarak ifade edilmektedir. Bununla birlikte farklı ekonomistlere göre enflasyon oranın ayda yüzde 50 ya da 200’den daha fazla yükseldiği durumlar da hiperenflasyon olarak tanımlanabilmektedir.

Örneğin, dünyaca ünlü Amerikalı bir ekonomi profesörü olan Phillip Cagan, “Hiperenflasyonun Parasal Dinamikleri” adlı kitabında yer verdiği ve incelediği hiperenflasyon kavramını enflasyon oranın ayda yüzde 50 ve üzerinde artması olarak tanımlamıştır.

Bu bağlamda değerlendirmek gerekirse, enflasyon oranın ayda en az yüzde 50 ve üzerinde hızlı bir şekilde artmasının hiperenflasyona sebep olduğu konusunda birçok ekonomistin hemfikir olduğunu söylemek pek de yanlış olmayacaktır.

Hiperenflasyonun Nedenleri…

Para arzındaki artış ve talep enflasyonu, hiperenflasyonun ortaya çıkmasına neden olan en temel iki unsurdur. Çünkü hiperenflasyon çoğu zaman, para arzında artış olduğunda ve talebi arzın gerisine iterek fiyatları yükselttiğinde ortaya çıkmaktadır.

Hiperenflasyona neden olan bir diğer unsur ise talep enflasyonudur. Böyle bir durumda talep arzı geçer ve bu da fiyatların yükselmesine sebep olur. Bu, artan tüketici harcamaları, ihracatta ani bir artış ya da devlet tarafından yapılan yüksek harcamalar sonucunda ortaya çıkabilmektedir.

Hiperenflasyon Nasıl Kontrol Edilir?

Dünyada ülkelere ait merkez bankaları, enflasyonu ve dolayısıyla da hiperenflasyonu para politikaları aracılığı ile kontrol eder. Merkez bankaları, çoğu zaman daraltıcı bir para politikası yoluyla enflasyonu düşürme ve ekonomideki para arzını azaltma hedefleri üzerinde çalışır.

Para arzında bir azalma olduğu için, parası olanlar para biriktirmeyi daha çok tercih etme eğiliminde olur. Bu tür durumlarda insanlar genellikle harcamaları azaltır, ekonomiyi yavaşlatır ve enflasyon oranını düşürür. Böylece enflasyondaki artış hızının yavaşlaması da hiperenflasyonu engellemeye yardımcı olabilmektedir.