Açık Piyasa İşlemleri Nedir?
Açık Piyasa İşlemleri (APİ)
Açık Piyasa İşlemleri (APİ), Merkez Bankası'nın finans piyasasındaki kısa vadeli faiz oranlarını politika faizi etrafında oluşmasını sağlamak ve likiditeyi düzenlemek için yaptığı kısa vadeli tahvil ve senet alım-satım işlemleridir. Açık piyasa işlemleri, para arzının kontrolünü kolaylaştırırken, uzun vadede anti enflasyonist politikaya yardımcı olur. Dolayısıyla da ekonomik istikrar amacıyla da kullanılabilir.Açık piyasa işlemlerinin genel çerçevesi, Merkez Bankası Kanunu'nun 52'inci ve 56'ıncı maddeleriyle belirlenmiştir. Açık piyasa işlemleri, yalnızca para politikası amaçları için yürütülür ve Hazineye, kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kurum ve kuruluşlara kredi sağlamak amacıyla yapılamaz. Bunun yanında Merkez Bankası, Hazine ile kamu kurum ve kuruluşlarının ihraç ettiği borçlanma araçlarını birincil piyasadan satın alamaz.
✅ Finans Neyi İfade Eder? ➤
Açık Piyasa İşlemleri Çeşitleri
Açık piyasa işlemleri çeşitleri şunlardır:- **Depo**: Merkez Bankası'nın belirli vadeler ile bankalara teminat ve limitleri doğrultusunda sağladığı mevduat olanağıdır. Söz konusu bankalar bu sayede; Merkez Bankası'nın aynı gün içerisinde ilan ettiği faiz oranlarından, Türk lirası şeklinde borç alıp verebilirler. Depo imkânı, Merkez Bankası bünyesinde faaliyet gösteren Bankalararası Para Piyasası aracılığı ile sağlanır.
- **Repo**: Merkez Bankası'nın açık piyasa işlemleri yapmaya yetkili kuruluşlardan, ileri bir tarihte geri satmak taahhüdüyle kıymet aldığı işlemlerdir. Repo işlemleri, genellikle piyasada geçici likidite sıkışıklığı yaşandığı zaman, bankacılık sistemi likiditesinin kısıtlı bir süre için artırılması amacıyla yapılır.
- **Ters Repo**: Merkez Bankası'nın portföyündeki kıymetleri, açık piyasa işlemleri yapmaya yetkili kuruluşlara işlem tarihinde sözleşme yaparak işlem sırasında belirlenen fiyat üzerinden, ileri bir tarihte geri almak taahhüdüyle sattığı işlemlerdir. Ters repo işlemleri; genellikle piyasada geçici likidite fazlası yaşandığı durumlarda, gerekli olmayan likiditenin çekilmesi amacıyla yapılır.
Açık Piyasa İşlemlerinin Önemi
Açık piyasa işlemleri, Merkez Bankası'nın para politikasının en önemli araçlarından biridir. Açık piyasa işlemleri sayesinde Merkez Bankası:- Piyasadaki para miktarını artırarak veya azaltarak ekonomiyi canlandırabilir veya soğutabilir.
- Para arzını ve faiz oranlarını etkileyebilir.
- Enflasyonu ve ekonomik büyümeyi hedefleyebilir.
- Finansal piyasaların likiditesini ve istikrarını sağlayabilir.
Ayrıca
- Açık piyasa işlemleri, merkez bankasının para politikası araçlarından biridir.
- Açık piyasa işlemleri, merkez bankasının piyasaya kısa vadeli menkul kıymet alıp satmasıyla gerçekleştirilir.
- Açık piyasa işlemleri, piyasadaki para arzını ve faiz oranlarını etkiler.
- Açık piyasa işlemleri, enflasyonu ve ekonomik büyümeyi hedefleyen merkez bankasının politika sinyallerini yansıtır.
- Açık piyasa işlemleri, finansal istikrarı ve ekonomik güveni artırmaya katkıda bulunur.
Açık piyasa işlemleri, Merkez Bankası'nın ekonomiye yönelik sinyaller vermesi açısından da önemlidir. Merkez Bankası, açık piyasa işlemleri ile para politikasının yönünü ve hedeflerini piyasalara duyurur. Bu sayede, piyasa beklentileri ve güveni oluşur. Açık piyasa işlemleri, Merkez Bankası'nın bağımsızlığını ve etkinliğini de artırır.
Yorumlar